Werk en mantelzorg combineren is een vak apart

Blog door Edwin Dekker, programmamanager Zorg bij FME

Eén op de vier werknemers doet volgens Stichting Werk en Mantelzorg en het RIVM aan mantelzorg. En dat terwijl er doorgaans weinig aandacht voor de werkende mantelzorger is. Mantelzorg is immers vanzelfsprekend; de mantelzorger is niet ziek, het hoort erbij en hij/zij moet door in het zorgen voor de ander.

Kennis en ervaring

Er is geen opleiding tot mantelzorger, maar goede mantelzorg vergt kennis en ervaring. Zeker wanneer dit gecombineerd moet worden met een baan. Tijdens een webinar dat FME op 31 oktober organiseerde, merkte ik dat dit het belangrijkste thema is binnen bedrijven. Technische oplossingen om ook in de mantelzorg te innoveren zijn er, zo weet ik als programmamanager zorg bij FME, maar die zijn vooral ondersteunend.

Het overheersende beeld dat mij opvalt is dat er weinig aandacht bestaat voor mogelijke overbelasting van 'werkende mantelzorgers'. Vaak komt er pas aandacht op het moment dat hij/zij dreigt uit te vallen, maar dan ben je al te laat. HR-managers zouden hun werkende mantelzorgers goed moeten kennen en continu aandacht moeten hebben voor mogelijke overbelasting van werknemers. Als je problemen eerder signaleert, kun je ze effectiever aanpakken.

Geen eenduidig beeld

In vele gevallen is er niets aan de hand als je extra zorgtaken verricht. Werknemers ervaren mantelzorg als belastend als het te lang, te structureel of te intensief wordt. De kans op uitval van werknemers neemt toe als er geen hulp is van familie en vrienden, informele zorg of als er geen sprake is van een flexibele houding van de werkgever. Dan kan stress en overbelasting ontstaan en ligt uitval op de loer. Iets waar niemand op zit te wachten. Zowel de werkgever als de werknemer hebben baat bij bewustwording en het bespreekbaar maken. Ik denk dat een open en veilige werkcultuur dit makkelijker maakt.

Ik zie dat werkgevers verschillend om gaan met werkende mantelzorgers. Ook leidinggevenden en werknemers handelen vanuit eigen perspectief en ervaring. Daarmee bestaat er nog geen eenduidig beeld van 'de werkende mantelzorger', en ook geen pasklare oplossing voor mogelijke problemen die de combinatie van werk en mantelzorg met zich mee kan brengen.

Tijdens bedrijfsbezoeken zie ik goede oplossingen die werkende mantelzorgers ondersteunen. Van flexibele werkroosters om te zorgen voor ontspanning in de privé situatie tot hulp bij complexe aanvraagprocedures voor bijvoorbeeld huishoudelijke hulp, ondersteuning bij administratie of artsenbezoek. Ook bestaan er technische oplossingen - denk aan apps, sociale robotica of innovatieve hulpmiddelen - die het vak van mantelzorger kunnen verlichten.

Hoe professionaliseren we de aandacht voor werkende mantelzorgers?

• Beschouw mantelzorg als een vak
• Zorg voor een open en veilige werkcultuur, waarin mantelzorg bespreekbaar is
• Ken je werkende mantelzorgers, en probeer overbelasting vroeg te signaleren
• Denk mee in (technische) oplossingen

Professionaliseringsslag

Werk en mantelzorg is een vak apart, met de nodige uitdagingen. Het kan en moet beter om de problemen die groter worden het hoofd te bieden en daarom doe ik bij deze een oproep aan ons allemaal het onderwerp op de agenda te zetten.

FME organiseert op 14 november een webinar met sociale partners in de Metalektro. We proberen dan de behoefte van werkende mantelzorgers te koppelen aan zorginnovaties. We staan open om met nog meer partijen samen op te trekken om samen te kijken hoe we de ondersteuning van werkende mantelzorgers structureel plaats kunnen laten vinden door een professionaliseringsslag te maken.

Doe mee aan ons webinar over werk, mantelzorg en innovatie