Aanleiding

Nederland en Duitsland zijn natuurlijke handelspartners. Duitsland is bovendien sinds jaar en dag nummer 1 exportland en nummer 1 groeiland voor de technologische industrie. Toch ligt hier ook nog veel onbenut potentieel. Zo staat Nederland in Duitsland nog onvoldoende als hightech-land op de kaart. We zullen bovendien alleen maar nauwer moeten samenwerken nu we samen voor dezelfde grote, maatschappelijke uitdagingen staan: de energietransitie, digitalisering van industrie & productieketens en de geopolitieke verschuivingen. Nederland en Duitsland beschikken elk over hightech-capaciteiten en innovatiekracht van wereldklasse. Als we die effectiever en structureler samen kunnen laten werken, geven we niet alleen onze toekomstige welvaart en internationale concurrentiekracht een belangrijke impuls, maar kunnen we ook het tempo van maatschappelijke innovatie versnellen.

FME Duitslandstrategie

FME wil samen met Duitsland de kansen van de digitalisering benutten en de wendbaarheid en toekomstbestendigheid van onze bedrijven vergroten, om zo toe te werken naar meer verdienvermogen en maatschappelijke impact. Om dit te bereiken haalt FME de banden met Duitse innovatiepartners structureel aan en lanceert zij een meerjarige Duitslandstrategie. Deze kent een gefaseerde aanpak en duidelijke focus op specifieke regio’s en de thema’s Smart Industry, Energie, Mobiliteit en Agri & Food. De aanpak is tot stand gekomen met de leden die op verschillende momenten input hebben geleverd, waaronder tijdens de Beleidsraad op 18 september.

Voorwaarden voor succes

Met de strategie wil FME de komende jaren Nederland tot een meer structurele en vanzelfsprekende innovatiepartner maken voor de Duitse industrie. Hiervoor is het essentieel om binnen de private sector nauw samen te werken. FME zal bij het uitvoeren van deze Duitslandstrategie dan ook actief samen optrekken met diverse partners uit de gouden driehoek aan beide zijden, waaronder het Programmabureau Smart Industry en de Topsector HTSM. Daarbij doen we een dringend beroep op de overheid om deze ambitie te ondersteunen en de juiste randvoorwaarden te creëren.

FME wil samen met Duitsland de kansen van de digitalisering benutten en de wendbaarheid en toekomstbestendigheid van onze bedrijven vergroten.

FME zet in op:

Een high level Innovatiepact met Duitsland

Gezien het grote economische belang voor beide landen is ambtelijk en bestuurlijk draagvlak op hoog niveau onontbeerlijk. Terwijl Nederland internationaal hoog scoort op technologie en innovatie, en het tweede exportland voor Duitse bedrijven is, wordt Nederland op bestuurlijk niveau nog te veel als handels- in plaats van innovatiepartner gezien.

Om hier structureel verandering in te brengen, is het belangrijk dat er gewerkt wordt aan een sterk imago van Nederland in Duitsland. Een van de manieren om hier invulling aan te geven is een innovatiepact waarin beide overheden op hoog niveau hun steun voor bilaterale innovatiesamenwerking uitspreken en vormgeven. FME steunt daarom ook de eerste stappen die hierin zijn gezet tijdens de Duits-Nederlandse regeringsconsultatie op 2 oktober 2019. Hierin hebben ministers in beide landen het belang van de sterke partnerschap op het gebied van handel en innovatie onderschreven en zich gecommitteerd aan het investeren in onderzoeks- en innovatieprojecten op gebied van energietransitie, slimme industrieën, mobiliteit en zorg.

Tegelijkertijd zal het ook verder moeten gaan dan het uitspreken van een intentie. Er is dringend behoefte aan een concreet actieplan, gedragen door het bedrijfsleven en kennisinstellingen. Hier moet in staan hoe Nederland en Duitsland elkaar versterken, welke gezamenlijke antwoorden en standpunten ze innemen en hoe de twee landen samen de ontwikkeling van cruciale sleuteltechnologieën en faciliterende randvoorwaarden gaan stimuleren.

Een bilateraal innovatie- en handelsinstrument

Deze strategie vraagt om een lange adem. Bedrijven die willen investeren in bilaterale innovatietrajecten, worden geconfronteerd met lange terugverdientijden en hoge transactiekosten. Omdat specifieke Nederlandse regelingen hiervoor ontbreken, zijn ze afhankelijk van Europese regelingen of andere instrumenten die het traject maar gedeeltelijk financieren.

Om hier verandering in te brengen, is een specifieke stimuleringsregeling voor bilaterale innovatie- en handelssamenwerking nodig. Aan de Duitse zijde bestaan er regelingen die internationale samenwerking tussen clusters van bedrijven gericht stimuleren, en waarvoor aanzienlijke bedragen zijn gereserveerd. In het verlengde van deze regelingen onderhoudt Duitsland met verschillende Europese landen contact over bilaterale innovatieprojecten.

Om onze positionering als een volwaardige hightech-partner te ondersteunen en waar te maken en de investering aan Duitse zijde te kunnen matchen, is het belangrijk dat soortgelijke regelingen (inclusief financiering) ook in Nederland voorhanden zijn.