Praktijkverklaring SBB

Praktijkleren met de praktijkverklaring: erkenning voor vakmensen, vaak zonder diploma

Artikel
Laatst gewijzigd 25 november 2025

De praktijkverklaring is bedoeld voor werkenden en werkzoekenden die praktisch zijn ingesteld. Het gaat om mensen die goed zijn in hand- en werkvaardigheden, maar moeite hebben met theoretisch leren. Zij zijn (nog) niet in staat om een mbo-certificaat of mbo-diploma te behalen. Met een praktijkverklaring kunnen zij aantonen dat ze bepaalde werkprocessen op mbo-niveau beheersen.

Deze verklaring is vooral geschikt voor medewerkers en werkzoekenden zonder startkwalificatie, of voor wie verder leren lastig is, ondanks het hebben van een startkwalificatie. De praktijk-verklaring wordt toegekend voor werkprocessen die de kandidaat op de werkvloer heeft laten zien en maakt deel uit van een mbo-verklaring.

Denk bijvoorbeeld aan:

  • Werkenden die nooit een diploma hebben behaald, maar wel beschikken over essentiële vakvaardigheden;
  • Zij-instromers, zoals statushouders, die snel aan het werk gaan en hun vaardigheden in de praktijk ontwikkelen;
  • Leerlingen uit het voortgezet speciaal onderwijs (VSO) en het praktijkonderwijs (PRO), voor wie de praktijkverklaring een waardevolle erkenning is van hun geleerde vaardigheden.

De praktijkverklaring biedt deze groepen een kans om hun vakvaardigheden zichtbaar te maken en hun positie op de arbeidsmarkt te versterken.

Alleen voor erkende leerbedrijven

Werkgevers kunnen alleen praktijkverklaringen aanbieden als zij erkend zijn als leerbedrijf. Dit betekent dat zij een leerplek bieden waar werkenden of werkzoekenden onder goede begeleiding praktische werkprocessen kunnen aanleren. Hoewel het mogelijk is om per werkproces een praktijkverklaring te behalen, is het voor kandidaten vaak waardevoller om een combinatie van werkprocessen te laten erkennen. Deze worden dan gezamenlijk vermeld op de praktijkverklaring.

Hoe werkt praktijkleren met een praktijkverklaring?

Bij het praktijkleren zijn drie partijen betrokken:

  1. De kandidaat – leert de werkprocessen in de praktijk;
  2. De mbo-instelling – ondersteunt en bewaakt de voortgang;
  3. Het erkende leerbedrijf – biedt de leerplek en begeleiding.

Samen spreken zij af welke werkprocessen de kandidaat gaat aanleren. De praktijkopleider binnen het leerbedrijf begeleidt de kandidaat en gebruikt een begeleidingsinstrument van de mbo-instelling om de voortgang vast te leggen. De mbo-instelling blijft betrokken, volgt de ontwikkeling en is aanspreekpunt bij eventuele knelpunten.

Aan het einde beoordeelt de praktijkopleider of de kandidaat de werkprocessen beheerst. Vervolgens vult hij of zij de praktijkverklaring in, waarin staat welke werkprocessen de kandidaat succesvol heeft uitgevoerd. De kandidaat ontvangt deze verklaring als onderdeel van een bredere mbo-verklaring.

Erkenning van mbo-werkprocessen

De praktijkverklaring biedt mensen zonder diploma een officiële erkenning van hun praktische vaardigheden. Deze verklaring is gebaseerd op werkprocessen uit de mbo-kwalificatiestructuur – de basis voor mbo-opleidingen en examens. Als erkend leerbedrijf kun je gebruik maken van alle werkprocessen waarvoor je erkend bent.

FME heeft samen met SBB een selectie gemaakt van mbo-werkprocessen op niveau 1 en 2 die geschikt zijn voor praktijkleren met een praktijkverklaring.

Voordelen voor werknemer én werkgever

Voor de werknemer:

  • Geen theorielessen of examen nodig;
  • Zichtbare erkenning van vakvaardigheden;
  • Betere kansen op de arbeidsmarkt;
  • Motivatie om eventueel verder te leren.

Voor de werkgever:

  • Praktisch opgeleide medewerkers in korte tijd;
  • Direct inzicht in de vaardigheden van de kandidaat;
  • Mogelijkheid om gericht intern op te leiden;
  • Bijdrage aan duurzame inzetbaarheid en ontwikkeling op de werkvloer.

Meer informatie

Wil je meer weten over de praktijkverklaring, check de website van SBB of neem contact op met jouw FME Business Development Manager in de regio.

Meer over STERK werkgeverschap

Sluiten