Vereenvoudiging duurzaamheidsrapportage en due diligence: wat betekent dit voor FME-leden?

Let wel: dit zijn niet de uiteindelijke wetten, maar de positie die het zal inbrengen in de aankomende onderhandelingen met de lidstaten en de Europese Commissie in de zogeheten ‘triloog’. Dat betekent dat de uiteindelijke wetten af kunnen wijken ten opzichte van het voorstel van het Europees Parlement.

Kernpunten van het standpunt van het Europees Parlement

1. Rapportageverplichtingen worden beperkt
   1. Alleen ondernemingen met gemiddeld meer dan 1.750 werknemers én een netto jaaromzet van meer dan € 450 miljoen zouden verplicht zijn te rapporteren volgens de CSRD.
   2. Het aantal vereiste gegevens worden teruggebracht: minder kwalitatieve details, sectorspecifieke rapportage wordt vrijwillig.
   3. Kleinere bedrijven in de keten worden beschermd: grote ondernemingen mogen niet meer informatie opvragen dan in vrijwillige normen is vastgelegd.
   4. Er is geen verplichting meer voor het opstellen van een transitieplan om het bedrijfsmodel in lijn te brengen met de doelstellingen van de Overeenkomst van Parijs.
2. Due-diligenceverplichtingen worden versoberd en beperkt in scope
   1. Alleen zeer grote ondernemingen (meer dan 5.000 werknemers en een netto omzet van meer dan € 1,5 miljard) vallen onder de verplichte due-diligence voorziening.
   2. Deze bedrijven moeten een risico gebaseerde aanpak gebruiken, primair gericht op directe (Tier 1) leveranciers.
   3. Aansprakelijkheid wordt nationaal georganiseerd (lidstaatniveau), niet meer op EU-niveau.
3. Nieuwe digitale bedrijfsportal
   1. Het Parlement verlangt dat de Europese Commissie een gratis digitaal portaal opzet met templates, richtsnoeren en informatie over alle EU-rapportagevereisten. 

Impact op technologiebedrijven: kansen en waarschuwingen

Voor bedrijven in de technologische industrie betekent deze mogelijke wetswijziging het volgende:

Kansen:

• Minder administratieve druk voor veel middelgrote bedrijven: als je onder de nieuwe drempels valt, zijn de verplichtingen minder zwaar.
• Mogelijkheid tot kostenbesparing in rapportageprocessen, en meer focus op kernactiviteiten in plaats van uitgebreide verslaglegging.
• Het digitale portaal biedt toegang tot gestandaardiseerd materiaal (templates/richtsnoeren) wat efficiency kan opleveren.

Waarschuwingen:

• Grote bedrijven vallen nog steeds onder de verplichtingen. Zij moeten zorgen dat compliance op tijd geregeld is.
• Door de versoepelingen bestaat het risico op regelgevings-onzekerheid: bedrijven die al voorliepen op ESG-rapportage kunnen zich afvragen of hun investering zich uitbetaalt.
• Voor niet-rapportageplichtige bedrijven in de toeleveringsketen kan het zijn dat grotere klanten nog steeds bepaalde eisen stellen.
• Voor bedrijven die actief zijn in markten of segmenten waar duurzaamheidseisen belangrijk zijn (zoals circulair, hergebruik, kritieke grondstoffen) blijft reputatie belangrijk.
• Versoepeling van regels betekent niet dat marktverwachtingen verdwijnen.

Specifieke aandachtspunten voor toeleveranciers

• Voor leveranciers van hardware of elektronische componenten geldt: ook wanneer je onder de drempels valt, kan een klant (grote OEM) eisen blijven stellen. Zorg dat je processen klaar zijn voor klant- due-diligence.
• Technologiebedrijven die werken met kritieke grondstoffen of high-tech materialen dienen te anticiperen op mogelijke toekomstige aanscherpingen: hoewel de drempels nu worden verhoogd, maakt de sector zich op voor langere termijn meer transparantie, mede in het kader van economische veiligheid.
• Roadmap-planning: hoewel niet verplicht, is het verstandig om de ontwikkelingen in de gaten te houden. De onderhandelingen lopen door tot begin 2025. Er kunnen dus nog wijzigingen komen in zowel scope als timing.
• Integratie met bestaande ESG-systemen: bedrijven met ISO 14001-systemen of IMVO-ervaring hebben een voorsprong. Gebruik die voorsprong om efficiency te realiseren, bijvoorbeeld door rapportage- en due-diligence-processen te koppelen aan bestaande managementsystemen.

Wat vindt FME?

FME verwelkomt het dat het Europees Parlement daad bij woord voegt bij het streven naar minder regeldruk in het bedrijfsleven. Alleen al de invoering van de CSRD zorgde voor de nodige complexiteit en hoge administratieve lasten, zowel bij grote bedrijven als bij mkb’ers. In het bijzonder verwelkomt FME het beperken van de informatieaanvragen aan mkb’ers en het vereenvoudigen van de European Sustinability Reporting Standards (ESRS). In de uiteindelijke wet ziet FME nog graag dat er sprake is van maximale harmonisatie, zonder vrijwillige sectorspecifieke standaarden en met oog voor de geopolitieke gevolgen van de wetten. Ten slotte roept FME de onderhandelaars op om zo snel mogelijk tot een akkoord te komen. Sinds het Omnibus-voorstel eind februari is er voor het bedrijfsleven immers veel onduidelijkheid over de uiteindelijke verplichtingen.

Conclusie

Voor FME-leden brengt deze ontwikkeling een balans tussen vermoeidheid door regelgeving en verantwoordelijkheid richting duurzaamheid. De nieuwe drempels en vereenvoudigingen zijn duidelijk in het voordeel van bedrijven die het al druk hebben met innovatie, productie en globalisering, maar de kernvraag blijft: hoe verhoudt dit zich met marktverwachtingen, klant-eisen en reputatie?

Wij raden onze leden van harte aan om nu te inventariseren:

• Welke klanten en ketenpartners eisen stellen en of de interne processen daarop zijn afgestemd.
• Een future-proof aanpak te kiezen: zelfs als de wettelijke verplichting vermindert, kan de markt of investeerders nog steeds hoge ESG-verwachtingen hebben.
• Gehoor te geven aan de oproep om op vrijwillige basis te rapporteren op basis van de VSME. FME heeft daarvoor de Brancheformattool gebouwd, waarmee lidbedrijven laagdrempelig kunnen rapporteren over duurzaamheid op basis van de VSME.

Volgende stappen

De onderhandelingen met de lidstaten en de Europese Commissie begonnen op 18 november, met als doel: afronding van de omnibuswetgeving eind 2025.