Van ongezien naar onmisbaar: kansen voor nieuw talent in de techniek

Binnenklimaat: onderschat, maar van onschatbare waarde

We spenderen 90% van onze tijd binnen door, zowel thuis als op het werk. Een gezond binnenklimaat is daarbij enorm belangrijk, maar waarom was er tot voor kort zo weinig aandacht voor goede ventilatie? Onbegrijpelijk vindt directeur Binnenklimaat Nederland Remi Hompe. Remi: “Sporten en gezond eten worden altijd genoemd als het gaat om een gezonde levensstijl. Maar een gezond binnenklimaat is minstens zo belangrijk.” Volgens hem was Corona echt een wake-up call voor veel bedrijven maar ook voor de mensen thuis. “Deze tak van techniek was lang niet eens onderdeel van technische opleidingen. Gelukkig is dat aan het veranderen.”

Vakmanschapsroute: van leer-werkopleiding tot erkend diploma

Omdat binnenklimaat nu een hot-item is, is de vraag naar vakmensen enorm gestegen. Remi: “Er worden momenteel meer ventilatiesystemen geplaatst dan warmtepompen of cv-ketels”. Albert Walda, directeur Vakcentrum Binnenklimaattechniek is in gesprek met partijen die nieuwe mensen voor de branche kunnen aanleveren. Hij kwam daarbij in gesprek met het overkoepelend orgaan voor VSO- en PRO-scholen -ofwel de praktijkscholen - in Nederland. De studenten van die scholen zijn sterk in praktische vakken. Albert: “Je ziet bij deze doelgroep dat wanneer ze na de praktijkschool instromen op het mbo ze helaas vanwege de theoretische leerweg toch afhaken. Er is dan weinig toekomstperspectief voor ze. Het ontwikkelen van een vakmanschapsroute, dat wordt afgesloten met een erkende branche vakdiploma is de manier om nieuwe mensen in het vakgebied aan te trekken en te behouden.”

Samenwerking tussen bedrijven en praktijkscholen: maat leer-werktraject

Vanuit dit oogpunt is het pilotproject Binnenklimaattechniek ontstaan. Robert Zweers, docent Hybride Techniek (HTO) op het Streek College Ede, mocht de spits hiervoor afbijten. De pilot is inmiddels van start gegaan. Albert: “Het Streek is een hele actieve praktijkschool die snel en adequaat stappen onderneemt. Afgelopen juni waren we zover dat we een go hadden op de pilot die na de zomervakantie van start ging.” Na de pilot in Ede volgt er een opschalingspilot op scholen in Haaglanden, Rijnmond en begin 2026 ook in Zoetermeer. Albert: “Het doel is om niet alleen het vak binnenklimaat bekender te maken maar ook om bedrijven te laten inzien hoe waardevol studenten van praktijkscholen zijn voor de sector. Ze zijn loyaal, enthousiast en heel gemotiveerd. Bedrijven moeten alleen wel openstaan voor deze doelgroep.”

Goede voorlichting en begeleiding essentieel: het levert loyale vakmensen op

Zowel Albert als Robert zijn erg te spreken over de inzet van studenten van het praktijkonderwijs. Natuurlijk brengt deze groep ook uitdagingen met zich mee. Albert: “Bij deze groep is goede voorlichting extra belangrijk. Als iemand studeert voor fietsenmaker heeft iedereen daar meteen een beeld bij. Ventilatie en luchtbehandeling zijn abstracte onderwerpen. Daarnaast werk je in de ventilatietechniek op projectbasis. Dat houdt ook in dat er geen vaste werkplekken zijn en dat de dagen soms vroeg beginnen. Daar tegenover staat wel veel vrijheid. Begeleiding door school, (stage)bedrijf en ouders is daarom erg belangrijk”. Robert: “Het kost inderdaad meer tijd om deze studenten voor te lichten en te begeleiden, maar je krijgt er hele loyale vakmensen voor terug. Daarnaast duurt de praktijkschool 5 jaar en beslaat de opleiding tot luchtkanalenmonteur de laatste 2 jaren van de praktijkschooltijd. Gedurende die hele periode lopen studenten al mee in de praktijk. Ze hebben dus meer werkervaring dan de gemiddelde vmbo- of mbo-student.”

Hoe ziet het project Binnenklimaattechniek eruit?

Albert: “We beginnen met het organiseren van een doe-dag. Hierbij kunnen studenten kennismaken met het vak en kijken of het iets voor hen is. Daarna volgt er een bootcamp waarbij we ze onder andere materiaal- en gereedschapskennis bijbrengen, technische tekeningen leren lezen en montagetechnieken leren. De opleiding is laagdrempelig en heel praktijkgericht en wordt afgesloten met het behalen van een branche erkend diploma en een Vca-certificaat. Deze manier van opleiden, stoomt de student helemaal klaar voor het werkveld.” Remi juicht dit helemaal toe: “Er is een enorme ontwikkeling gaande in dit onderdeel binnen de installatietechniek en we hebben ook deze talentvolle jongeren hard nodig. Bovendien betaalt het veel beter dan bijvoorbeeld banen in de schoonmaak, de horeca en sport- en bewegingsbranche. En zijn er ook doorgroeimogelijkheden.” Albert: “De leerlingen vinden het traject heel interessant en zijn enorm gemotiveerd. Op school worden ze soms gecorrigeerd op hun gedrag, maar in dit traject zijn ze super gemotiveerd. Door het leren in de praktijk en de concrete beroep context komen ze tot leren. Dit geeft ze heel veel zelfvertrouwen en trots. En de bedrijven zijn ook erg blij met deze gemotiveerde jongeren. Een echte win-win!"

Onze toekomstvisie

Remi: ”We zien dat deze pilot nogal zijn vruchten afwerpt. Op lange termijn willen we graag deze manier van leren en werken voor VSO= en PRO-leerlingen landelijk gaan uitrollen. Met deze pilot willen wij ook een blauwdruk neerleggen voor de andere technieksectoren binnen het Aanvalsplan arbeidsmarkttekorten Bouw, Energie en Techniek."

Sta open voor deze talentvolle jongeren en doe het gewoon

Hoewel er dus vooral jongens op praktijkscholen kiezen voor technische opleidingen, wordt deze groep talentvolle jongeren, toch vaak door bedrijven over het hoofd gezien. Terwijl ze juist heel waardevolle krachten zijn. Albert, Robert en Remi zijn daarom erg enthousiast over dit project en moedigen bedrijven aan om voor deze groep studenten open te staan. Met de juiste begeleiding weet je heel loyale vakmensen duurzaam aan je bedrijf te binden.

Dit interview kwam tot stand door samenwerking van Binnenklimaat Nederland, Vakcentrum Binnenklimaattechniek, Het Streek College Ede en FME.